[‘అనగనగా ఒక అన్వర్’ అనే రచనని అందిస్తున్నారు శ్రీమతి శ్రీదేవీ మురళీధర్.]
చిన్నతనం నుండే అన్వర్‌లో అపూర్వమైన ప్రతిభ కనిపించేది. ఇతరులు ఆకృతులు, నీడలు మాత్రమే చూస్తే, అతడికి మాత్రం కథలు కనిపించేవి. బాల్యంలోనే, పుస్తకాల వెనుక పుటలలో రేఖలు, ఆకృతులు సృష్టించటం అలవాటైంది. కాగితపు రెపరెపలలో, ఖాళీ కాగితం మీద గ్రాఫైట్ లేఖనపు మృదువైన గీతలలో తనకు, చిత్రాలకు ఏదో అనుబంధం ఉన్నదని అతడికి అనిపించింది. అన్వర్ చిత్రాలు జీవంతో తొణికిసలాడేవి, మానవమేధ ఆవిష్కరించలేని కవిత్వాన్ని పట్టి కాగితం మీద స్థిరంగా పెట్టేవి.
ఐతే అన్వర్ కేవలం చిత్రించడానికే పరిమితం కాలేదు. అతని మస్తిష్కం చిరచంచలమైనది, తృప్తి చెందనిది, మరింతగా ఏదో కోరింది. అతడప్పుడు వ్రాయడం ప్రారంభించాడు – తన చిత్రాల గురించి వివరణ ఇచ్చేందుకు మాత్రమే కాదు, వాటిలో మరింత ఊపిరి పోసేందుకు. అతడి పదాలు, బొమ్మలు పోటీ పడేవి కాదు; ఒకదానిని మరొకటి పూరించుకునేవి. అది చాలా తక్కువ మందికి మాత్రమే సాధ్యమైన ఆల్కెమీ.
ప్రఖ్యాతి అతనికి త్వరగా రాలేదు, అతడు దానిని అన్వేషించలేదు, పేరు కోసం పాటు పడలేదు. అయినా అతడి కళాకృతులు, అక్షరాలు ప్రపంచాన్ని చేరుకున్నాయి, వాటిలోని ఇంద్రజాలాన్ని గుర్తించినవారి ద్వారా త్వరితంగా వ్యాప్తి చెందాయి. ఒకే ఒక్క బొమ్మ ఓ పాఠకుడిని ఆపి, నిలబెట్టేది. ఆలోచింపజేసేది, దాని వెనుక కథ ఏమిటో ఊహించేటట్లు చేసేది. అతడు అలంకరించిన పుస్తకాల ముఖచిత్రాలు, స్వాప్నికుల చేతుల మీదుగా ఒకరి నుంచి మరొకరికి చేరే కానుకలుగా మారాయి.
ఒక చిత్రకారుడి ప్రయాణం నిరంతర పరిశీలన, లోతైన ఆత్మ పరిశీలన, అభ్యాసంతో నిండి ఉంటుంది. కళాకారుడిగా అన్వర్ ప్రయాణం శ్రమ, ఆసక్తి, అభిరుచి, పరిణామం గురించిన కథను చెబుతుంది. అతడు కేవలం చిత్రించడమే కాదు, జీవితదృశ్యాలను పరిశీలించటం, అవగాహన చేసుకోవటం గురించి కూడా నేర్చుకున్నాడు - కాంతిప్రసారం, పొరలలో దాగిన భావోద్వేగం వంటివే గాక, సాధారణతలో ఉండే గందరగోళం, అలజడిలో దాగిన ప్రశాంతత వంటి పరస్పర విరుద్ధమైన, సూక్ష్మమైన విషయాలను గమనించటం, ఆవిష్కరించటం నేర్చుకున్నాడు.
అన్వర్ నిస్సందేహంగా ఒక మంచి కళాకారుడు. జీవితాన్ని అద్భుతాశ్చర్యాలతో, విశ్లేషణతో చూస్తాడు. అతడి దృష్టిలో సమస్యలు కూర్పులుగా మారతాయి. ఇతరులు అంశంలో లోపాలను చూస్తే, అన్వర్ అందులో వ్యక్తిత్వాన్ని గుర్తిస్తాడు. జీవితంలోని చిన్న విషయాలు – ప్రతిదినం ఎదురయ్యే సాధారణ ఘటనలు అతడికి అంశాలుగా మారతాయి. మడతపడ్డ కాగితం, సూర్యకాంతిలో తేలే ధూళి, వర్షంలో వీధిఅరుగు మీద పడే చినుకుల రిథమ్.. ప్రతిదీ అర్థవంతమైనదే, ప్రతిదీ చిత్రించదగినదే.
అతడు జీవితంలోని అల్పత్వాన్ని ఆసక్తితో స్వీకరిస్తాడు, సాధారణాన్ని అసాధారణంగా మార్చే ప్రక్రియను చేపట్టి సాధిస్తాడు. జీవితంలో విసుగు, వేసట ఉందనిపిస్తే, సృజనాత్మకతను అందులో నింపుతాడు. సమస్యలు ఎదురైతే, గీయడం ద్వారా కానీ, ఆలోచనలను అక్షరాలుగా మలిచి కానీ పరిష్కారాలను వెతుకుతాడు. అందుకే అతడి కళ వాస్తవాన్ని అర్థం చేసుకునే సాధనంగా మారుతుంది – ఇప్పుడున్నదానికీ, ఉండగలిగినదానికీ మధ్య ఒక వారధిగా మారుతుంది.
చిత్రించటం అంటే కేవలం గీయటం మాత్రమే కాదు; అది ఒక కథను చెప్పడం, భావోద్వేగాలను రేఖలలో ప్రదర్శించడం. ఒక చిత్రకారుడి ప్రజ్ఞ బ్రష్ లేదా పెన్నును నైపుణ్యంతో ఉపయోగించడంలో కాక, ప్రపంచాన్ని తాను చూసే విధానాన్ని, తన ప్రాపంచిక దృక్పథాన్ని అందంగా ఆవిష్కరించడంలో ఉంటుంది.
ఇతర మేధావుల అడుగుజాడలను అనుసరిస్తూ ఈ అన్వర్ అనే చిత్రకారుడు రూపుదిద్దుకున్నాడు. అనేక భారతీయ, ప్రపంచ ప్రఖ్యాత కళాకారుల శైలులు, తత్త్వాలు, ప్రపంచాన్ని చూసే దృక్కోణాలను గ్రహించడం ద్వారా ఎదిగాడు. ఈ ప్రభావాలు అతడికి తెలియకుండానే స్పష్టంగా, ప్రత్యక్షంగా, పరోక్షంగా అతడిపై చెరగని ముద్ర వేశాయి.
శరీర నిర్మాణ శాస్త్రం, మానవ శరీర ఆకృతులు, వెలుగునీడలపై మేధావులు చేసిన అధ్యయనాలు, అన్వర్ అనే ఈ చిత్రకారుడి కళకు వాస్తవికతను, అతడి సాంకేతిక నైపుణ్యానికి బలమైన పునాదిని చేకూర్చాయి. దగ్గరగా పరిశీలించే అలవాటు కళాకారుని చూపుని మరింత పదును చేస్తుంది. అన్వర్ నియమాలను ఛేదించడం ద్వారా కొత్త కళారంగాలను ఆవిష్కరించాడు. రంగులతో, ఆకృతులతో ప్రయోగాలు చేయడానికి అలా ప్రేరణ పొందాడు. ఒక్క రేఖతోనే ఎన్నెన్నో అర్థాలను సృష్టించగల సామర్థ్యాన్ని హస్తగతం చేసుకున్నాడు. ఇల్లస్ట్రేషన్ కేవలం ఒక అందమైన కళ మాత్రమే కాకుండా, పరస్పర సంభాషణ, ఒక కమ్యూనికేషన్ కూడా అని రుజువు చేశాడు.
భావవ్యక్తీకరణతో కూడిన శరీర ఆకృతులను అధ్యయనం చేయడం ద్వారా ఒక ఇలస్ట్రేటర్ తక్కువ రేఖలలో ఎక్కువ చెప్పడం ఎలా సాధ్యమో నేర్చుకున్నాడు. సంక్లిష్టతను అర్థం చేసుకున్నప్పుడే కదా సరళత ఎంత శక్తివంతమో గ్రహించగలుగుతాము. ప్రపంచ ప్రఖ్యాత చిత్రకారులను ఆదర్శంగా తీసుకుంటూ, సంప్రదాయ కళా నైపుణ్యాలను సాంకేతికతతో మిళితం చేస్తూ, కొత్త కథనరీతుల అవకాశాలను అన్వర్ నిరంతరం అన్వేషిస్తున్నాడు.
ఒక ఉత్తమ ఇల్లస్ట్రేటర్ అన్ని ప్రభావాలను గ్రహిస్తాడు, కానీ చివరికి తన సొంత గొంతుకను కనుగొంటాడు. అనేక మహా కళాకారుల నుండి చిన్న చిన్న అణువులను తీసుకుని, వాటిని తన వ్యక్తిగత అనుభవాలు, భావోద్వేగాలతో సమ్మిళితం చేస్తూ, అన్వర్ ఒక ప్రత్యేకమైన శైలిని సృష్టించాడు. గడిచిన యుగాల ప్రేరణలను కలిగి ఉంటూనే, అతడి కళ నూతనమైన, కాలక్రమంలో స్వతంత్రమైన రూపంలో నిత్యనూతనంగా బహిర్గతమౌతూ వస్తున్నది.
నా అన్వర్ పరిచయాన్ని ప్రముఖ రచయిత్రి డాక్టర్ రొంపిచర్ల భార్గవి గారు అన్వర్ ‘రేఖాయాత్ర’ కోసం రాసిన పరిచయంలోని కొన్ని వాక్యాలతో ముగిస్తాను. ఇంతకంటే అందంగా, ఆమె కంటే అర్థవంతంగా నేను చెప్పలేను కాబట్టి.
“ఇంతకీ మన అన్వరుడు తన గురువులు బాపు, మోహన్‌ల లాగా ఈ రెండూ (రచన, చిత్రకళ) సాధించడం గొప్ప విషయం. అయితే అతని వాక్యాన్ని బాపుతో, మోహన్‌తో పోల్చడానికి వీల్లేదు. అతని వాక్యం వినూత్నం, అతని శైలి శక్తివంతం, అనుకరించడానికి సాధ్యం కానిది. ఎందుకు సాధ్యం కాదంటే పచ్చిగా అతనిలోని ఆత్మానుభూతిని ఆవిష్కరిస్తాయా అక్షరాలు. అంతే కాదు, చూడగలిగితే అతని గుండె కార్చిన రక్తం ప్రతి అక్షరంలోనూ కనపడుతుంది. (అందుకేనేమో పుస్తకంలో కొన్ని వాక్యాలు ఎర్రగా ముద్రితమయ్యాయి!) ఇక కొత్తగా అతను సృష్టించే పదాలయితే కోకొల్లలు, ఉదా: అచ్చించారు(అచ్చు వేయించారు), తోరణించండి(తోరణాలు కట్టండి), రాయచాతకాక(రాయడం రాక)… ఇలాగన్న మాట. అయితే అవి మనకు చదువుకోవడానికేమీ అడ్డం రాకపోగా ఒక ప్రత్యేకమైన అందంతో ప్రకాశిస్తాయి. ఒకవేళ యెవరైనా అతని వాక్యంలో వ్యాకరణం కోసం వెతికి సంస్కరించ బూనుకున్నారంటే అలవోకగా అవివేకమనే అడుసులో కాలేసినట్టే. ఈ పుస్తకంలో వున్నవాటిని వ్యాసాలో, కథలో అనేకంటే జీవనచిత్రాలంటే బాగుంటుందేమో అనిపించింది నాకు. ఈ జీవనచిత్రాలలో అతని కుంచె వెలార్చిన రంగులు ఎన్నో! అందులో హాస్యం, వేదన, విషాదం, ప్రేమ, స్నేహం, వైరాగ్యం ఇలా..”
అదండీ సంగతి! అనేక శుభాభినందనలు అన్వర్!
