[శాస్త్రీయ సంగీతంను పరిచయం చేస్తూ డా. సి. ఉమా ప్రసాద్ అందిస్తున్న ప్రత్యేక వ్యాస పరంపర..]
అధ్యాయం 30 – రెండవ భాగం
Melody – ప్రాముఖ్యము:
- గమకము
- ఆధార షడ్జమము
- రాగ – రూపము
- స్వతంత్రము – Individuality
- Group Singing కాదు
- సంగీతం, వేదాంతం (ఎవరికి వారే యమునా తీరే)
Polyphone:
3rd, 4th Harmony ఉండేది – 4 భాగాలు. Soprano, Bass, Tenor, Alto ఎక్కువ.
Anti-phony:
భజన పద్ధతి- alternative singing of solo and chorus.
Harmony – melody కూడా.
Poly phoneyer – 2 వివిధ వాయిద్యాలు – Keys and chords.
షడ్జ – అంతర – major scale
సాధారణ – minor scale
Harmony – 2 స్వరాలు – simultaneously స ప (లేదా) స, గ, ప – సంవాదిత్వం – స్నేహభావం
షడ్జమానికి ఏ శుద్ధ మధ్యహము; అంతర గాంధారం, సాధారణ గాంధారం.
Major and Minor Chords:
Triad – Chords – 2, 3, గాని సంవాదిత్వం
3rd, 5th vertical combination స్థాయిలో
ప్రాథమిక నోట్ (Fundamental Note) – 3rd, 5th – note Triad.
Piano – స గ ప at a time
Ledger line 6th line
C-clef, g-clef, s-clef } major 3rd – అంతర గాంధరం triad
minor 3rd – సాధారణ గాంధారం – పంచమం.
పంచమము రెండిటిలోనూ వుంది.
Two other kinds – augment ఆరోహ Ascending; diminish – అవరోహ – descending.
స రి గ మ ప – Ascending
స ని ద ప మ – Descending
షడ్జ – పంచ
షడ్జ – సాధారణ గాంధారం – పంచ
షడ్జ – సాధారణ గాంధారం – ప్రతిమధ్యమము
షడ్జ – అంతర గాంధారం – పంచ
షడ్జ – అంతర గాంధారం – ప్రతిమధ్యమము
C minor triad in root position
4 part harmony – 4 సంవాదులు consonants
ఒకేసారి వినబడటం. ఉదా. – స గ – ప స
Soprano – గాత్ర సౌలభ్యాన్ని బట్టి మంద్ర, మధ్య, అతి, తార స్థాయి వివిధ నామములతో పాశ్చాత్య సంగీతము.
Baritone – Bass
Soprano – Alto
Tenor Soprano – Alto
(Doubling the melody – 4 parts – organ 2)
రెండు లేదా ఎక్కువ sounds. Harmony – horizontal.
Western vertical – Carnatic – over tones.
స్వయంభూ ధ్వనులు. బృందగానం – పాశ్చాత్య individual – Carnatic.
Harmony:
వివిధ keys లో music వ్రాస్తారు. Melodic పద్ధతిలో ఒకే key-note మీద ఉంటుంది. అదే శ్రుతి కొనసాగిస్తూ వాయిస్తారు. కానీ పాశ్చాత్య సంగీతంలో అలా కాదు. Compositions కి key change చేస్తుంటారు.
Harmony అనగా 4 స్థాయిలలో ఒకేసారి ఒక musician ఒకే విధంగా ఒక voice వినబడేట్టుగా ప్రదర్శన ఇవ్వడం.
4 Parts:
Treble – S S S NS
Alto – P D D P P
Tenor – G G M R G
Bass – S D M P S
Ups and downs travel అవుతుంది.
Short score వ్రాసేటప్పుడు upwards Alto; Bass – క్రిందకి ఉంటుంది. Tenor note Treble stave, no note of Alto on Bass stave. Ledger is common for both. Range of Compass voice – not exceed generally.
~
Treble – S to P – ఆధారం స్థాయి
Alto – P to r – మధ్య స్థాయి
Tenor – S to P – మంద్ర స్థాయి
Bass – P to r – అనుమంద్ర స్థాయి
~
Voice of Men:
Bass – g to g
Baritone – d to p
Tenor – S to r
Alto – g to m
~
Voices of Women and Boys:
Contrelto – M to d
Soprano – d to s
Soprano – S to r
For more than 3 voices, ఒకటి (లేదా) ఒకటి కంటే ఎక్కువ. Repeat (or) doubled అవుతాయి.
(ఇంకా ఉంది)
డా. సి. ఉమా ప్రసాద్ గారు పుట్టింది, పెరిగింది రాజమండ్రి. వారి స్థిర నివాసం హైదరాబాద్. తల్లి తండ్రులు – కీ.శే: M.V. రంగా చార్యులు, M. ప్రమీలా దేవి. అత్తామామలు: కీ. శే.డా. సి. ఆనందా రామం, శ్రీ రామా చార్యులు.
భర్త: సి. బదరీ ప్రసాద్(రిటైర్డ్ సీనియర్ మేనేజర్ ఆంధ్రా బ్యాంక్). ఉమా ప్రసాద్ ఉపాధ్యాయురాలిగా (M A ఎకనామిక్స్ ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ) పని చేశారు. వారి ప్రవృత్తి సంగీతాభిలాష (పిహెచ్‌డి ఇన్ మ్యూజిక్ పద్మావతి మహిళా యూనివర్సిటీ).
భావ కవితలు, స్వీయ సంగీత రచన, రాగల కూర్పు, పుస్తక పఠనం వారి అలవాట్లు. వివిధ సంగీత పత్రికలలో- సంగీత రచన వ్యాసాలు మరియు కవిత్వ ప్రచురణాలు, లక్ష గళార్చన ప్రశంసా పత్రం, తెలుగు బుక్స్ ఆఫ్ రికార్డ్స్ లో కవిత్వ ప్రచురణ పురస్కారాలు.
గురువులు: విజయవాడ సంగీత కళాశాలలోని అధ్యాపకులైన అందరి గురువులు, శ్రీమతి రేవతి రత్న స్వామి గారు మొట్టమొదటి గురువు- తదనంతరం పెమ్మరాజు సూర్యారావు గారు, MV రమణ మూర్తిగారు, కిట్టప్పగారు, అన్నవరపు రామస్వామి గారు, డా. నూకల చిన సత్యనారాయణ గారు. తదితరుల ఆశీస్సులతో సంగీతంలో ఓనమాలు దిద్దుకొని సంగీతంలో పిహెచ్‌డి పట్టా పొందారు. “మహా సముద్రంలో ఒక నీటి బిందువు నా సంగీత -కృషి” అంటారు.
మధుర గీతికలు (రెండు భాగాలు), రస గాన లహరి, స్వర అమృతవాహిని, హనుమ కీర్తనల సమాహరం, చైతన్య భావ కవితామాలికలు, రాగరంజని (రెండు భాగాలు), భావ-రాగ-లహరి (రెండు భాగాలు), కవితామృతఝరి అక్షర తరంగిణి, అపురూప-అపూర్వ-రాగలహరి వంటి పుస్తకాలను వెలువరించారు.
శేఖర్, జాతీయ…