పిల్లలు పుట్టిన తర్వాత వాళ్ళ చదువు మీదకు మళ్లుతుంది తల్లిదండ్రుల ఆలోచన! అది కూడా చదివించాలనుకునే తల్లిదండ్రులకు. గ్రామాలలో చదువుకునేవారికి, వారి తల్లిదండ్రులకూ ఇది పెద్ద సవాలే. ఇప్పటి పరిస్థితి చెప్పలేముగానీ ఒకప్పుడు అరవై ఏళ్ళక్రితం మాట, ప్రతి పెద్ద గ్రామంలోనూ ఒక ప్రాథమిక పాఠశాల ఉండేది. అందుచేత తప్పక పిల్లలని బడిలో చేర్పించే సంప్రదాయం ఉండేది. గ్రామంలోనే బడి ఉంటుంది కనుక ఇతరత్రా ఇబ్బంది పడవలసిన అవసరం ఉండేది కాదు. వ్యవసాయ కూలీలు సైతం, తాము పనికి వెళ్లినా పిల్లలని తప్పక బడిలో వేసేవారు. చదువుతో పాటు పిల్లలికి రక్షణగా కూడా పాఠశాలలు ఉండేవి. అప్పుడూ మధ్యాహ్న భోజన వసతులు ఉండేవి కనుక, పిల్లలు సాయంత్రం వరకూ బడిలో సురక్షితంగా ఉండేవారు. అందుచేత పిల్లల గురించిన బెంగ పెద్దవాళ్ళకి ఉండేది కాదు. చదువు మీద అవగాహన, ఆసక్తి లేని తల్లిదండ్రులు చదువుకు పెద్దగా ప్రాధాన్యత నిచ్చేవారు కాదు. పాఠశాలల్లో పనిచేసే అప్పటి ఉపాధ్యాయులు కూడా పూర్తి బాధ్యతాయుతంగా పనిచేసేవారు. ఎక్కువశాతం మంది గ్రామాల్లోనే నివసించేవారు. క్రమశిక్షణ ప్రధానంగా బడిలో పిల్లలకు విద్యాబోధన జరిగేది. గ్రామస్థులకు అవసరమైన వ్యవసాయ/ఆరోగ్య సంబంధమైన సూచనలు సలహాలూ కూడా ఉపాధ్యాయుల నుండి,గ్రామస్థులకు అందేవి. అందుచేత బడిలో పనిచేసే ఉపాధ్యాయులకూ -గ్రామస్తులకూ ఒక దగ్గరితనం ఉండేది. ఉపాధ్యాయులకు గొప్ప గౌరవ మర్యాదలు లభించేవి. అదేవిధంగా తమ పొలాల్లో పండించిన పండ్లు, కూరగాయలూ, పాడి అందుబాటులో వున్నవారు, పాలు, పెరుగు, మజ్జిగ, నెయ్యి ఇవ్వడం ఆనవాయితీగా ఉండేది.
అందుచేత ఉపాధ్యాయులు కూడా, పిల్లల చదువు పట్ల ప్రత్యేక శ్రద్ధ వహించడమే గాక, గ్రామ పెద్దలపట్ల వినయవిధేయతలతో, మర్యాదగా మెలిగేవారు. దానికి తగ్గట్టుగానే ఊరిపెద్దలు ఉపాధ్యాయులను గౌరవించేవారు. ఇలా ప్రాథమిక పాఠశాలలో చదువు వరకు చాలా మట్టుకు హాయిగా నడిచిపోతుండేది. అయితే అసలు సమస్య ప్రాథమిక విద్య తరువాత, ఉన్నత పాఠశాల విద్య విషయంలో చిక్కులు వచ్చి పడేవి. దానికి కారణం, ఉన్నత పాఠశాలలు, వూరికి దూరంగా ఎక్కడో తాలూకా స్థాయిలో ఉండేవి. దూరం పంపించడానికి అందరూ ఇష్టపడేవారు కాదు. పైగా కొందరి ఆర్థిక పరిస్థితి కూడా సహకరించేట్టుగా ఉండేది కాదు. అందువల్ల చదువుకునే వాళ్ళ శాతం ఆ స్థాయిలో తగ్గిపోయేది. దీనికి ఎక్కువగా ఆడపిల్లలు బలి పశువులుగా మారేవారు. ఆడపిల్లల చదువు నిష్పత్తి పడిపోయేది. అంత దూరం ఆడపిల్లను బడికి పంపాలంటే భయపడేవారు. ప్రభుత్వ నిధులతో ప్రయివేటు వసతి గృహాలు అందుబాటులోనికి వచ్చాక గ్రామాలనుంచి వెళ్లి చదువుకునేవారి సంఖ్య క్రమంగా పెరుగుతూ వచ్చింది.
ఈ నేపథ్యంలో పెద్దన్నయ్య, పెద్దక్క, చిన్నన్న, చిన్నక్క పై చదువుల కోసం ఇల్లు విడిచి వెళ్లిపోవడం వల్ల, నేను ఒక్కడినే ఇంట్లో ఉండేవాడిని. తర్వాత నేను కూడా అలానే వెళ్ళిపోతానన్న బాధ నా తల్లిదండ్రులకు ఉండేదేమో, ముఖ్యంగా మా నాయనకు, నాకు తెలీదు.
మా వూరు దిండిలో వున్న ప్రాథమిక పాఠశాలలో ఒకటవ తరగతిలో చేరడం నాకు బాగా గుర్తుంది. మా ఇంటికి అయిదారు ఇళ్ల దూరంలో ఈ బడి ఉండేది. పొడవుగా ఒక హాలు, హాలు చివర ఒక గది ఉండేది. బడి అయిపోగానే, కుర్చీలు, బల్లలు, నల్ల బల్లలు, పిల్లలు తినే ప్లేట్లు ఆ గదిలో పెట్టి తాళం వేసేవారు. ఆ పని పెద్ద క్లాసు (ఐదో తరగతి) పిల్లల చేత చేయించేవారు. నాకు తెలిసేటప్పటికే ఆ బడిలో ముగ్గురు ఉపాధ్యాయులు ఉండేవారు. బడి చుట్టుతా ఖాళీ ప్రదేశం ఉండేది. అందులో కొంత భాగం ఆడు కోవడానికి, మరికొంత స్థలం మొక్కలు పెంచడానికి ఉపయోగించేవారు. ప్రత్యేకంగా ‘తోట పని’ అని ఒక పిరియడ్ ఉండేది. అప్పుడు మొక్కలు పాతడం, పెంచడం వంటి పనులు చేయించేవారు. మధ్యాహ్న భోజన పథకం ఉండేది. లంచ్ బెల్ కాగానే దళితేతరులు ఇళ్లకు పోయి భోజనం చేసి వచ్చేవారు. అప్పట్లో మధ్యాహ్న భోజనం కాంట్రాక్టు, నాకు పెద్దమ్మ (పెద్ది)వరస గలావిడ కానేటి లక్ష్మమ్మకు ఉండేది. ఆవిడ ఎవరో కాదు, మొదటి పార్లమెంటుకు, రాజమండ్రి నియోజక వర్గం నుండి ప్రాతినిధ్యం వహించిన, స్వర్గీయ కానేటి మోహన్ రావు గారి తల్లి. అప్పట్లో ఆకలి తీర్చుకోవడం తప్ప రుచి గురించి ఆలోచించే పరిస్థితి కాదు.
ఈ నేపథ్యంలో, నేను బడిలో మొదటి తరగతిలో చేరే సమయానికి ప్రధానోపాధ్యాయులుగా సీతయ్య మాస్టారు (ఇంటి పేరు గుర్తులేదు) ఉండేవారు. ఆయన ప్రక్క వూరు శివకోడు నుండి సైకిలు మీద వచ్చేవారు. ఆయన క్రమశిక్షణకు మారు పేరు. అందరూ ఆయనకు భయపడేవారు. తప్పుచేస్తే, ఆయన విధించే శిక్షలు గమ్మత్తుగా ఉండేవి. జీవితంలో మళ్ళీ అలాంటి తప్పు చేసే పరిస్థితి ఉండేది కాదు. ఆయన ఆహార్యం చూడగానే రెండు చేతులూ ఎత్తి నమస్కరించాలనిపించేది. ఖద్దరు పంచా, లాల్చీ, భుజాన కండువా.. గొప్ప విగ్రహం. ఆయన వల్ల మా బడికి మంచి పేరు ఉండేది. నేను ఏ క్లాసులో ఉండగా ఆయన బదిలీ అయ్యారో గుర్తులేదు.
అందరికీ ఆయన అంటే ఎనలేని గౌరవం, అందుచేతనే, విద్యార్థులతో పాటు, తల్లిదండ్రులు కూడా ఆయనకు భయపడేవారు. రెండవ మాస్టారు, సమాధానం మాస్టారు. నల్లగా పొడుగ్గా ఉండేవారు. క్రమశిక్షణకు ఈయన కూడా పెద్ద పీట వేసేవారు. ఎక్కాలు ఒప్పజెప్పక పొతే చింత బరికే వడ్డింపులు తరచుగా ఉండేవి. ఆయన అంటే చాలా భయం ఉండేది. ఆయన క్లాస్ టైంలో చెమటలు పట్టేవి!
మూడవవారు లేడీ టీచర్. ఆవిడ పేరు శ్రీమతి మేరీ గ్రేస్. ఆ టీచర్ గారు ‘పెద్ద పంతులమ్మ’గా ప్రసిద్ధులు! కారణం ఏమిటంటే, సమాధానం మాస్టారు స్థానంలో మరో జూనియర్ లేడీ టీచర్ రావడం వల్ల అలా పిలిచేవారనుకుంటా. ఆవిడతో కొంచెం బంధుత్వం కూడా ఉండడంతో, ఆవిడ అంటే భయం ఉండేది కాదు. ఆ టీచర్ మా పక్క గ్రామం రామ రాజులంక నుండి ప్రతిరోజూ కాలినడకన వచ్చేవారు. రాకపోకల్లో మా ఇంటి ముందు కాసేపు ఆగి మాట్లాడుతుండేవారు. మా నాయనను, మావయ్య గారూ అని సంబోధించేవారు. పెద్ద పంతులమ్మ గారి భర్త కూడా ఉపాధ్యాయులే! కానీ.. సఖినేటి పల్లిలో పనిచేసేవారు. ఆయనకు సాంస్కృతిక నేపథ్యం ఉంది. మంచి నటులు. సినీ నటులు నాగ భూషణం గారి ప్రసిద్ధ నాటకం ‘రక్తకన్నీరు’లో గోపాలం పాత్రలో నటించడం వల్ల ఆ మాష్టారుని ‘రక్తకన్నీరు గోపాలం’ అనేవారు! ఆయన అసలు పేరు ఈద సంపద రావు.
మరో టీచర్ గారు – కేటమ్మ! ఆవిడ వస్తుంటే పేస్ పౌడర్ సుగంధ పరిమళం వెదజల్లేది, బాల్యంలో మొదటి సారి ఫారెన్ పైలెట్ పెన్ ఆవిడ దగ్గర చూసాను. బడిలో ఆవిడ కొట్టడం, తిట్టడం వంటివి చేసేవారు కాదు! కేటమ్మ టీచర్ కూడా సఖినేటి పల్లి వాసి. కానీ మా వూరు దిండిలోనే కాపురం ఉండేవారు. మా ఊరి అబ్బాయినే అల్లుడుగా చేసుకున్నట్టు గుర్తు!
ఇక అసలు విషయం, నా ఐదో తరగతి గురించి. ప్రధానోపాధ్యాయులుగా సీతయ్య మాష్టారు బదిలీ అయిన తర్వాత, ఆ స్థానంలో మరో మాస్టారు సఖినేటిపల్లి నుండి వచ్చారు. ప్రతి రోజూ అక్కడినుండి సైకిలు మీద బడికి వచ్చేవారు. కొద్దిగా ఆధునికుడిగా కనిపించేవారు. ఆయన పేరు తాడి చిట్టెయ్య. చిట్టెయ్య మాస్టారుగా ప్రసిద్ధులు. కొద్దిగా ఆధునికత సంతరించుకున్న వ్యక్తి. వూళ్ళో ఎవరు ఏమీ చెప్పినా వినేవారు, గ్రామ పెద్దలు అంటే భయపడేవాళ్లు. కారణం అప్ అండ్ డౌన్ చేయడం వల్లనేమో అని ఇప్పుడు అనిపిస్తుంది. ఐదో తరగతి అన్ని సబ్జెక్టులు ఆయనే టీచ్ చేసేవారు. ఆ రోజుల్లోనే మా చేత ‘గిరిజా గైడ్’ కొనిపించారు. మా క్లాసులో నాకు గుర్తున్నంత వరకూ, నాతో పాటు, చింతా రాజగోపాల్ (విశాఖపట్నం), చింతా మోహన్ రావు (విజయనగరం), నల్లి రాజు (విజయ నగరం), కట్టా చిట్టెయ్య (దిండి), బందిల చిట్టి బాబు (దిండి), బాపూజీ (విజయనగరం), ఏనుగుపల్లి నాగేశ్వర రావు (విశాఖ పట్నం), కానేటి మీనాక్షి (విశాఖ పట్నం), మేడిది ఆదిలక్ష్మి, నల్లి శాంత కుమారి (దిండి), గుడాల వరలక్ష్మి (ఢిల్లీ), కానేటి నాగేశ్వర రావు మొదలైన వారు చదివారు.
చిట్టెయ్య మాస్టారు మధ్యాహ్న భోజనం కాగానే కాళ్ళు టేబుల్ మీద పెట్టుకుని, వంతులవారీగా మగపిల్లల చేత కాళ్ళు పట్టించుకునేవారు. ఆ బృందంలో నేనూ వున్నాను. తర్వాత, లేత తాటి ఆకులు (మొవ్వు) రప్పించి విసనకర్రలు తయారు చేయించేవారు. చదువంతా ఆ.. గిరిజా గైడు నుంచే!
వార్షిక పరీక్షల సమయం వచ్చింది. మా నాయనకూ – చిట్టెయ్య మాష్టారుకీ ఏమి ఒప్పందం జరిగిందో తెలీదు. పరీక్షలో ఫెయిల్ అయ్యాను. పాస్ అయిన వాళ్లంతా నన్ను మించిన వాళ్ళు కాదు! ఆ రకంగా మరో సంవత్సరం నేను ఐదో తరగతి చదవ వలసి వచ్చింది. ఒక సంవత్సరం వెనుకబడితే, ఉద్యోగ విషయాల్లో ఎన్ని ప్రయోజనాలను కోల్పోతామో మా నాయన గారికి అప్పుడు తెలిసి ఉండదు. ఆయన కోరిక అదనంగా మరో సంవత్సరం వాళ్ళతో కలసి వుండడమే!
దీనివల్ల నా ఉద్యోగ సర్వీసులో ఒక సంవత్సరం తగ్గిపోయినందుకు నేను ఎప్పుడూ బాధ పడలేదు. విషయం తెలిసిన తర్వాత ఇప్పుడు, నా తల్లిదండ్రుల కోరిక ఇలా తీర్చగలిగానన్న తృప్తి నాకు మిగిలింది. నా అభివృద్ధిని చూడకుండానే స్వల్ప వ్యవధిలో ఇద్దరూ మమ్మల్ని విడిచి వెళ్లిపోయారు!
(మళ్ళీ కలుద్దాం)
వృత్తిరీత్యా వైద్యులు, ప్రవృత్తి రీత్యా రచయిత అయిన డా. కె.ఎల్.వి. ప్రసాద్ పుట్టింది, పెరిగింది తూర్పు గోదావరి జిల్లా దిండి గ్రామం. హైస్కూలు విద్య పాక్షికంగా అప్పటి తాలూకా కేంద్రం రాజోలులో. తదుపరి విద్య నాగార్జున సాగర్ (హిల్ కాలనీ), హైద్రాబాదులలో. వారి అన్నయ్య కె.కె.మీనన్ స్వయంగా నవలా/కథా రచయిత కావడం వల్ల, చిన్న వయస్సులోనే పెద్ద పెద్ద రచయితల సాహిత్యం చదువుకున్నారు. ఇంటర్మీడియట్ నుండే కవితలు రాయడం మొదలుపెట్టారు. 1975 నుండి వ్యాసాలు రాస్తున్నారు. 1983 నుండి కథలు రాస్తున్నారు. ఉద్యోగ రీత్యా హన్మకొండలో స్థిరపడ్డారు. వరంగల్ “సహృదయ సాహిత్య సాంస్కృతిక సంస్థ”కు వరుసగా 15 సంవత్సరాలు అధ్యక్షుడిగా ఉన్నారు. 2011లో కరీంనగర్ జిల్లా ఆసుపత్రిలో సివిల్ సర్జన్గా రిటైర్ అయ్యారు. “కె ఎల్వీ కథలు”, “అస్త్రం”, “హగ్ మీ క్విక్”, “విషాద మహనీయం” (స్మృతి గాథ) వంటి పుస్తకాలను వెలువరించారు.
సంచిక సంపాదక వర్గానికి ఇతర సాంకేతిక నిపుణులకు హృదయ పూర్వక ధన్యవాదములు
ఆనాటి పరిస్ధితులు, మరియు మిగతా సంతానం దూరంగ వెళ్ళడంవలన ఇంటిపట్టున ఒక బిడ్డ అయినా కళ్ళముందు ఉంటాడనే కోరికతో అలా చేసి ఉంటారని నా అభిప్రాయం సర్ . అలా జరిగినా మీరు మీ అభివృద్దికి మంచిబాటలపరుచుకుని ఎదిగారు కదా? మీకు అభినందనలు సర్
సాగర్ మీ స్పందన కు ధన్యవాదాలండీ .
Mee narration chala baguntadhi chinnannagaru.You won’t miss even a single detail. Nice memory filled with ‘Satisfaction’.
____mrs.Lakme Nivedita Rajahmundry
Amma Thank you
మీ చిన్న నాటి జ్ఞాపకాలు బాగా వర్ణించి రాసారు సర్. —-డా.డి.సత్యనారాయణ హైదారాబాద్.
డాక్టర్ గారూ మీ స్పందన కు ధన్యవాదాలండీ .
Baagundi sir mee child hood. Naa child hoodkuda same to same. Ofcourse my father, mother also teachers in same school. When I am reading, I also went to my child hood days.👍
—–K J SRINIVAS HYDERABAD
Thank you Srinivas.
Good morning doctorgaru, Hat’s off to your memory. You remember the names of all your teachers n others who studied in that school. Parents love towards (particularly) the youngst child will not look to the consequences of their career. However, no regrets.
—–surya narayana rao Hyderabad
ఈకధలో కొంత భావాన్ని గత కధల్లో చదివినా పాఠశాల, తోటి మిత్రులు, ఉపాధ్యాయుల పరిచయం ఉంది.ఇక ఈ కధలో ఆత్మ నాన్న.ఆ పాత్ర నేటికీ సాగుతూనేఉంది. సమాజమంతా.!
—-డా.మల్లికార్జున్ హనంకొండ
మల్లికార్జున్ గారు మీ స్పందన కు ధన్యవాదాలండీ
తమ పిల్లలు కళ్లెదుటే ఉండాలని తల్లిదండ్రులు కోరుకోవడం వారి ప్రేమను సూచిస్తుంది. ఉద్యోగ కాలంలో ఒక సంవత్సరాన్ని కొల్పయినా.. అంతకంటే ఆమూల్యమైన అమ్మానాన్న అనురాగాన్ని ఒక సంవత్సరం మరింత దగ్గగా పొందడం మీ అదృష్టం.. —–వెంకట్రామ నరసయ్య మహబూబాబాద్
మిత్రమా ధన్యవాదాలు
జ్ఞాపకాల పందిరి-24 http://100.26.73.229/gnapakala-pandiri-24/. Appati Talli tandrulaku D.O.B correct ga veyyali ane vishayam teliyaka povadamtho Head masters, class ragina age vesesevaaru. Mana taram lo chala mandiki June 1 st tho D.O.B untundi. Andulo nenu kooda okadaanni. One year 6 months service munduga retire ayyanu. Daani taaluku regret ledu. Kaani kontha mandiki bhadyathalu unte kashtam avutundi. Mee vishayam lo Mee peddalu Mee me development chudalekapovadam korathagane untundi.
—-పద్మ.పొన్నాడ నర్సాపురం
ధన్యవాదాలండీ
బాల్యంలో బడి కబుర్లు…. ముచ్చటగా వున్నాయి…. అప్పట్లో మధ్యాహ్న భోజనం వున్నట్టు లేదే….రచన బాగుంది….
——ఎస్.వి..ఎల్.ఎన్.శర్మ హైదారాబాద్.
ఇంకో ఏడాది పాటు బుద్ధిగా కాళ్లు నొక్కేవాడు వుంటాడు కదా అని ఫెయిల్ చేసుంటారు (మా కార్టూనిస్టులం ఇలాగే ఆలోచిస్తాం.😜😃)
ధన్యవాదాలండీ సరసి గారూ….
Mee ee gnaapakam chaduvuthunte naa chinnathanamlo school days gurthu koschaayi .. Dhanyavaadaalu!🙏
రావు గారు ధన్య వాదాలు.
నా బాల్యంలోకి టీచర్లు అందరూ గుర్తుకు వచ్చారు. తల్లితండ్రుల ప్రేమ వారికి తెలియని అమాయకత్వంతో ఒక్కోసారి నష్టమే జరిగినా అర్థం చేసుకుంటే తృప్తిగా ఉంటుంది ఇప్పుడు..బాగా వ్రాస్తున్నారు సర్..అభినందనలు🙏💐
అమ్మా మీ స్పందన కు ధన్యవాదాలండీ
డాక్టర్ గారూ మీ చిన్ననాటి ప్రాథమిక విద్యా విధానాన్ని చాలా చక్కగా వివరించారు. ఎంత మార్పు!
నాటి చదువులకు నేటి చదువులకు గల తేడా ఏమిటో అందరికీ తెలిసిందే. ఆరోజలలో చింతబరిగలతో కొట్టినా తల్లి దండ్రులు ఏమీ అనేవారు కాదు. పిల్లవాడు చెడిపోకూడదనే వారి భావన. అదే ఈ రోజుల్లో అయితే పాక పీకి పందిరేయడమే!
ఆ రోజుల్లో ఉపాధ్యాయులను సమాజం గౌరవంగా చూసింది. ఉపాధ్యాయులు కూడా బాధ్యత గా నడచుకున్నారు. పిల్లల్లో భయమూ భక్తీ వెరసి క్రమశిక్షణ అలవడింది.
మిత్రమా మీ స్పందన కు ధన్యవాదాలండీ .
Mee experiences ila share chesi gathsm Loki theesukellaru.Mary Grace garu naku kuda teachers.Mee gnapakkalu mans uri charithra kuda .Dhanyavadalu sir
Nice sir.Idi ma uri school charithra kuda thank you
—–Dr.V.Sujata Vijayawada
Nice memories👌👌….Hats off to your memory power and even remembering names of primary school teachers👍👍
Thank you ji
Everyone used to be sincere those days. If you see the percentage 95 percent used to be sincere and 5 percent used to be casual but it reverse nowadays. Teachers used to be very strict because of that we learned something. Without fear students will not learn anything. But now time is changing. If any teacher is strict parents will complain some time goes to the extent of police case or create some problem or strike to see that he or she is transferred. That’s why now a days standard is not maintained.
——Dr.M.Manjula Hyderabad
Thank you Dr.Manjula.
బాల్యం మళ్ళీ ఎప్పటికీ తిరిగి రాని ఒక పరిమళం .. పైగా అది స్మృతిపథంనుంచి ఎప్పటికీ చెఱిగిపేని సంతకంకూడా … మీ బాల్యం లో కూడా ఆ పరిమళం ఉందనడానికి ఈ కథనమే సాక్ష్యం .. పిల్లలు దూరం కావడం తల్లిదండ్రులెవ్వరికీ కూడా నచ్చని అంశమే .. అప్పటికే అక్కయ్యలు , అన్నయ్యలూ కూడా చదువుకొఱకు తమనుండి దూరమైపోయిన సంఘటన వాళ్ళ అనుభవం లో ఉందికదా !! అందుకని మీ విషయం లో అలా జరిగి ఉండొచ్చు .. ఇదికూడా పూర్తిగ నిజమో కాదో మీకూ తెలియదు కాని , పాసై పోయిన మీ తోటి విద్యార్థుల చదువరితనం పై ఉన్న మీ నమ్మకం దాన్ని స్థిరపరచింది … ఆ రోజుల్లో చదువొక్కటే బతుకుదెరువుకు ఆధారమనుకునే భ్రమలు లేవు , అంతేగాక హోదాలతో , సిరిసంపదల తో , భోగభాగ్యాలతో పిల్లలు సంపన్నులు కావాలన్న పెద్ద పెద్ద ఆశలూ వాళ్ఉంళ లో ఉండేవికాదు ,…అదీ ఒక కారణం కావచ్చు … ఒక యేడాది కాలం నేడు మనకు ఎంత విలువైందో మీరు ఖచ్చితంగాచెబుతూనే , అంతకన్నా విలువైన తల్లిదండ్రుల సాన్నిధ్యం వారి అనురాగాన్ని పుష్కలంగా అందుకునే అవకాశానికి ఆనందించారు … మన చదువుకు తగిన సంస్కారాన్ని ప్రకటించే చక్కని మాట !!! అన్నింటినీ డబ్బుల తో కొలవలేము … కొన్ని విలువలూ , ప్రేమలూ డబ్బుకు అతీతాలు … అయితే అది తెలుసుకోడానికి కొంత సంస్కారం కావాలి … ప్రేమను వ్యాపారదృక్పథంతో లాభ నష్టాలు బేరీజు వేసుకునే తీరు అమానవీయం .. ఇందులో మరో విశేషం ఏమిటంటే నాటి చదువులు , టీచర్ల పద్ధతులు , వాళ్ళ క్రమశిక్షణ పద్ధతులు , పిల్లల చదువుల్ని గురించిన వాళ్ళ ఆలోచనలూ మొదలైనవన్నీ చెప్పడమనేది ఈ విషయానికి అర్థవంతమైన అదనపుఆకర్షణ గా నిలిచింది . మీ జ్ఞాపకాల పందిరి బాగా ఇల్లుకు పోతూ ఉంది .. అభినందనలు ..
గురువు గారూ మీ స్పందన కు ధన్యవాదాలండీ .
మీ జ్ఞాపకాల పందిరిలో దాగిన జ్ఞాపకాలు మృదు మధురంగా ఉన్నాయి సార్. అందరిని గుర్తు పెట్టుకున్న వైనం ఒకటైతే తల్లి దండ్రుల ప్రేమాభిమానాలను గుర్తించి వారి కొరకు తపించటం చాలా గర్వకారణం.నిజంగా వారు సమాజం లో మీ ఉన్నత స్థాయిని చూస్తే నిజం గా చాలా గర్వపడి ఉప్పొంగి పోయేవారు.మిమ్మల్ని వాళ్ళ స్వప్రేమ కోసం ఒక క్లాస్ వెనుక వేయించినా మీ ప్రతిభా పాఠవాలతో పదడుగులు ముందు వేసి అనుకున్న లక్ష్యాన్ని చేరుకోవటం చూసి అమితానందం పొందేవాళ్లు సార్. మీ జ్ఞాపకాల పుటలను తెరచి మమ్మల్ని మళ్ళీ బాల్య స్మృతులు నెమరు వేసుకునేలా చేశారు. స్ఫూర్తిదాయకం మీ జ్ఞాపకాల పందిరిలో దాగిన ప్రతి జ్ఞాపకం. హృదయపూర్వక శుభాకాంక్షలు శుభాభినందనలు సార్ 💐🙏💐🙏💐🙏💐
అమ్మా.. మీ స్పందన కు ధన్యవాదాలండీ
పల్లెల్లో బడుల గురించి, విద్యావిధానం గురించి రాసిన జ్ఞాపకాల పందిరి బాగుంది. ఉపాధ్యాయులకు పల్లె ప్రజలకు ఉన్న అనుబంధం గురించి రాసిన మాటలు బాగున్నాయి.
______జి.శ్రీనివాసా చారి కాజీపేట.
చారి గారూ ధన్యవాదాలు మీకు.
మీ బాల్యంలోకి మమ్మల్నీ కూడా తీసుకెళ్లి ఆనాటి విద్యా పరిస్థితులు అన్నీ కళ్ళకు కట్టినట్టు చూపారు సర్..ముఖ్యంగా ఎన్నో ఏళ్ల క్రితం చదువు చెప్పిన గురువుల్ని పేరు పేరునా గుర్తుకుతెచ్చుకొని గౌరవం ఇవ్వడం చదువుతుంటే మా ఉపాధ్యాయులకు జీవిత కాలపు ఆస్తి మీవంటి ప్రయోజకులైన విద్యార్థుల జ్ఞాపకాల్లో బ్రతికి ఉండడమే అనిపిస్తుంది. ఈ వృత్తిలో ఉన్నందుకు చాలా గర్వంగా ,ఆనందంగా అనిపించింది మీ జ్ఞాపకాలను చదవగానే.ఉపాధ్యాయుల ఆత్మీయ అనుబంధం,తల్లిదండ్రుల ప్రేమ ఆశీస్సులు గుర్తుకు తెస్తూ మీరు రాసిన ప్రతి వాక్యం పరిమళ భరితంగా ఉంది.ఈ సందర్భంగా మీ తల్లిదండ్రులకు,మీ ఉపాధ్యాయులకు నా నమస్సులు.చాలా చాలా మంచి జ్ఞాపకాన్ని …బడిలో పిల్లల్ని చూడక ఒకలాంటినైరాశ్యం నిండిన నాలాంటి వారికి ఎంతో ఉత్తేజాన్నిచ్చి…సీతాకోకచిలుకల వంటి పిల్లలు మా ఒడిలో వాలిన అనుభూతి పంచారు.ధన్యవాదాలు సర్💐💐🙏
—–నాగ జ్యొతీ శేఖర్ కాకినాడ
అమ్మా మీ స్పందన కు . ధన్యవాదాలండీ .
“మా వాడిని ఫెయిల్ చేయండి” – శీర్షిక లో చిన్న నాటి జ్ఞాపకాలు మీరు నెమరు వేసుకున్నారు. నేను చదువుతూ నా చిన్న నాటి పరిస్థితి అప్పటి జ్ఞాపకాలు అన్ని ఒక్కసారి మన్నన చేసుకున్నా. ఆ రోజులే వేరు. మీరు చక్కగా టీచర్లను, మీ చిన్ననాటి స్నేహితులను, వారు ఉండే ప్రదేశాలు, ఇప్పటికీ గుర్తు పెట్టుకోవడం, మీ స్నేహశీలతకు నిదర్శనం. గ్రామ పరిస్థితి, పెద్దలు వారి ఆలోచనలు, మధ్యాహ్నం భోజనం, చివరికి, మీకు వడ్డించే ఆయమ్మను, కూడ మరవలేదు. దీంతో మీ స్వభావం అర్థం అవుతుంది. గొప్ప, పేద.., దళిత.. కులం గురించి అప్పటి, ఇప్పటి పరిస్థితిని చెప్పకనే…, మీకు ధన్యవాదాలు. 🙏
——ప్రొ.రవికుమార్ ఖాజీపేట
సొదరా మీ విశ్లేషణ అద్భుతం.
నీ కథ విన్న తర్వాత మా నాన్నగారు నన్ను హాస్టల్లో ఎందుకు వద్దన్నారో ఇప్పుడు తెలుస్తోంది😄
—–డా.శంకర్ లాల్ హైదారాబాద్
సొదరా నీ స్పందన కు ధన్యవాదాలు.
Sir ద్రవించే జ్ఞాపకాలు —–నిధి హనంకొండ.
మీ రచన బాగుంది సార్ మీరు చెప్పినట్లు నాటి రోజుల్లో ఆడపిల్లల చదువు అంతంత మాత్రంగానే ఉండేది, కానీ మీ వారంతా బాగాస్థిరపడ్డారు,మీ పరిచయం బాగుంది సార్ అభినందనలు🌹
——సరస్వతి.రాయవరపు విశాఖ పట్నం
Very beautiful narration. Never missed any detail of Childhood memories .appreciated and understood parents love towards children .once again peeped back in to child hood. Thank you. 💐💐👍👌
_____Dr.Jhansi Nirmala Hyderabad
Dr.ji Thank you.
పిల్లల విూద ప్రేమ ఎక్కువ ఐతే జరిగే నష్ట పెద్దవాళ్ళకు తెలియదు కాబట్టి వాళ్ళు అలా చేసారు. వాళ్ళ అతిప్రేమ వల్ల మనం నష్టపోతాం. ఐనా పరవాలేదు. అటు వంటి ప్రేమ ఈరోజుల్లో దొరకదు. —-డి.చంద్ర శేఖర్ హైదారాబాద్.
శేఖర్…. ధన్యవాదాలు
చదువుల విషయంలొ మీరు రాసిన పరిస్థితులువఈప్రాంతంలొ కూడా భిన్నంగా లేవు. కొస్తాలొ పంచాయతివబొర్డ్ స్కూల్స్ ఉండేవి .ఇక్కడ అవి లేవు.వీధి బడులు తప్ప. ప్రభుత్వ పాెఠ శాలలు ఇప్పుడున్నట్టు మాత్రం లేవు పంతుళ్ళు పాఠాలు బాగాచెప్పే వాళ్ళు.మళ్ళా మాబాల్యంలొకి తొంగి చేసుకునేటట్టు చేసిన్రు డాక్టరుగారూ! బాగానడుస్తున్నది మీజ్ఞాపకాల “రి కలెక్షన్”.అభినందన —–నాగిళ్ళ రామ శాస్త్రి హనంకొండ
శాస్త్రి గారూ ధన్యవాదాలు.
Everything will be designed by almighty sir suppose మీ నాన్నగారు అల చెయ్యకపోతే ఇప్పుడు ఎలా ఉండేవారో అందుకే అంతామన మంచికే అనేది universal truth 😀🙏
—–శ్రీహరి.కె హనంకొండ
Very good Gnapakam from your primary school. Really great you remembered all your teachers names n classmates n all incidents at school primises. Hats off… Drklv for your Brain caliber ,memory power . One thing we have to research on Chinthabarigelu, that type of education is more active mode of discipline n studies that’s why some students became higher studies n leads happy life compared to other guys. In this aspect teachers leaves the rich students without chinthabarigelu those students became useless. Punishment to students is needfull or not is the point. Any how your child nearly 60 years old story is still in live, superrr ….thanks to publish.. it’s like panasathonalu.
Thank you Dr.Rao.
డాక్టర్ గారు.. అప్పటి పాఠశాల, మీ టీచర్లు, మీ చదువు కళ్ళకు కట్టినట్లు వివరించారు.. పై చదువులకు ఎంత ఇబ్బంది పదేవరో కూడా బాగా చెప్పారు.. ధన్యవాదాలు..
ఆలస్యంగా రాస్తున్నందుకు ఏమనుకోవద్దు సార్. మీ ఙాపకాలపందిరి నా పాత ఙాపకాలలో మళ్లీ నన్ను విహరింపచేసింది.సార్ ఇప్పుడు కూడా బాగా పనిచేసే ఉపాధ్యాయులు 20% ఉన్నారనుకుంటున్నాను.ఏవో ఇతర వ్యాపకాలతో అందరికీ విలువ లేకుండా పోతున్నది వాస్తవం.ఆ రోజుల్లో అందరికీ ఒకరంటే ఒకరికి గౌరవాభిమానాలు, ఆత్మీయ పలకరింపుల,సహాయసహకారాలు ఉండేవి. మీడియా, సీరియల్స్, సినిమాలు, పెరిగిపోతున్న టెక్నాలజీ 90% జనాలను నాశనం ( ఈ మాట అనవచ్చో, లేదో) చేస్తున్నది. ఇకపోతే నా వయసు కూడా ఒక సంవత్సరం ఎక్కువ వేయించినందువలన నేను ఒక సంవత్సరం ముందే పదవీవిరమణ పొందాల్సివచ్చింది. విద్యార్ధులకు, తోటిఉపాధ్యాయులకు దూరమైన బాధ ఒకవైపు, ఈ కరోన రోజుల్లో విరమణ ఒకందుకు సరైనదేనేమో అనీ అన్పించింది. మీరు మీ తల్లిదండ్రులను తృప్తి పరచినందుకు సంతోషించారు అది చాలు కదా సార్!
——-డా.విద్యా దేవి హనంకొండ
అమ్మా మీ సహృదయ స్పందనకు ధన్యవాదాలు
🙏🙏🙏.మీ చిన్నతనం నుంచి రాస్తున్న అనుభవాలు అన్ని బాగున్నాయి.ఇదికూడాఅంతే !కొన్నయితే ఇతరులకు మార్గరర్శనీయం.ఇంకా రాయండి.అభినందనలు మీకు.
——-బొందల నాగేశ్వర రావు చెన్నై.
నాగేశ్వర రావు గారు మీ స్పందన కు ధన్యవాదాలండీ .
బాల్యంలో కి తీసుకెళ్లారు సర్ ! బాగుంది
ధన్యవాదాలు
E khada chaduvu thunatha sepu, nenu dindi village ki vachi chadvu thunatu undi. Kallaku katinattu gaa vrasinaaru sir.
——k.ramesh, HANAMKONDA
రమేశ్ నీ స్పందన కు ధన్యవాదాలు.
Your email address will not be published. Required fields are marked *
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
Δ
బుగ్గన చుక్క
జీవన రమణీయం-20
నిజం చేయి నా స్వప్నాన్ని!
నిశ్శబ్ద గాయాల జ్వలనం ‘ఎల్లక్క’
సత్యాన్వేషణ-22
నాన్నకు పాఠం చెప్పిన బుడతడు
విజయపథం – పుస్తక పరిచయం
ఆత్మావలోకనం : Self Discovery
సరిగ పదమని-5
బొమ్మల ఊరు
Thank you so much Srinivas for your valuable comments. With best wishes🙏 Konduri Kasivisveswara Rao
👏👏👍👍 Your way of narrating the story is unique and excellent 👌
“పాశ్చాప్తానికి మించిన ప్రాయశ్చిత్తం లేదని అన్నారు కదా! అర్థం కాలేదా?” అని అడగాల్సిందేమో మిత్రమా! 😃
ఇది నిర్మలజ్యోతి గారి వ్యాఖ్య: *👌👌👌every thing is true.*
ఇది వి. జయవేణి గారి వ్యాఖ్య: *Present situation ని బాగా అనలైజ్ చేసి వ్రాసారు.🙂😊*
All rights reserved - Sanchika™